10 december 2024
Reizen met toegevoegde waarde
Het is een klein onderdeel van het werk van de Stichting Vrienden van Heidelberg en Dordrecht, maar wel leerzaam om in het licht van de Reformatie die plaatsen te bezoeken, waar dingen zijn gebeurd, of personen hebben gewerkt, die de HEERE wilde gebruiken om Zijn Woord weer zuiver onder de mensen te brengen.
De eerste reis was in oktober 2008 naar Frankenthal en omgeving. Onze reispastor was ds. Van Aalst, en de zogenaamde Duitse Psalmenpfarrer ds. Michael Lohrer gaf assistentie. Hoe kwam dat zo tot stand? Zoals zo vaak in het leven moeten we achteraf vaststellen dat die trouwe God het wonderlijk heeft geleid! Op één van mijn reizen vanuit Zwitserland op weg naar huis, besloot ik spontaan over Frankenthal te rijden, omdat het nog vroeg in de ochtend was. Toen drong het nog niet echt tot me door dat de protestantse kerken in het hele Duitstalige gebied op geestelijk terrein ernstig ziek waren, terwijl ik toch tijdens vakanties met mijn gezin op verschillende plaatsen had meegemaakt dat wij met vijf personen de helft van het aantal bezoekers uitmaakten tijdens de zondagse erediensten. En dat van Berlijn tot Kandersteg in Zwitserland toe. Op deze bewuste reis zag ik tegenover de mooie Twaalf-Apostel-kerk met zijn zuilen in Frankenthal een soort verenigingsgebouw met de naam Petrus Datheenhaus. Daar wilde ik meer van weten, daarom belde ik spontaan aan bij het aanpalende huis. Dat bleek de beheerder te zijn die mij op mijn vragen vriendelijk uitnodigde om binnen te komen. Zijn eerste vraag was of ik wel eens gehoord had van de vrome koning Frederik van de Pfalz. Toen hij merkte met hoeveel respect ik over deze vrome koning sprak, vertelde hij het volgende.Het hele kloostercomplex Groot Frankenthal stond vrijwel leeg na de Reformatie en toen een groep Nederlandse geloofsvluchtelingen uit Frankfurt aan land kwamen in Roxheim aan de Rijn, heeft deze keurvorst dat klooster aan hen geschonken.
Reformatorische vluchtelingen en de gemeente van Datheen
Het waren 58 reformatorische gezinnen onder leiding van Petrus Datheen, die al een lange weg hadden afgelegd. Zij waren gevlucht voor de Spaanse vervolging, via Emden in Frankfurt terechtgekomen en werden daar weer verjaagd naar deze streek. Deze edele vorst bood ze de gelegenheid om hier een eigen gemeente op te richten en in vrijheid te leven. Na Datheen hebben bekende predikanten deze gemeente mogen dienen, zoals Caspar van der Heiden, Johannes Ursinus, Peter Burmannes en Paul Tossanus. Toen ik spontaan voorstelde om in zijn kerk een dienst te organiseren met een groep Hollanders en daarbij het zingen van de Psalmen van Datheen, zei hij spontaan: dat gaan we even voorstellen bij onze Dekanin Fraue Genz-Walther. Het voert te lang om alles te vertellen, maar toen ze mijn aanbod hoorde dat iedere bezoeker dan ook nog een nieuw Duits psalmboekje zou krijgen werd ze nog meer enthousiast.
Historische dienst en jaarlijkse traditie
Pieter Heykoop was toen de organist en ds. Van Aalst, oud-leraar Duits, vertelde iets over de betekenis van de Heidelbergse Catechismus. Het werd een goede en leerzame dienst op een historische plaats. Natuurlijk werd met de groep, toen al meer dan honderd personen, ook Roxheim bezocht, aan een nu doodlopende tak van de Rijn. En het besef werd geboren om ieder jaar zoiets te organiseren en te gedenken aan degenen die vóór, tijdens en na de reformatie onder ’s Heeren zegen mochten werken aan de opbouw van de gemeenten.
Marius Timmermans
PS: Vergeet u niet een donatie over te maken?
